Dòng tiền thuần là gì? Cách tính các loại dòng tiền tiền thuần

Để đánh giá khả năng thanh toán thực sự của doanh nghiệp, ta không thể nhìn vào lợi nhuận trên kế toán mà cần nhìn vào dòng tiền thuần của doanh nghiệp. Vậy cách tính dòng tiền thuần như thế nào? Các loại dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh, đầu tư, tài chính tính ra sao?

1. Dòng tiền thuần là gì?

Dòng tiền thuần (Net Cash Flow) là phần tiền mặt thực tế còn lại sau khi trừ đi tất cả các chi phí từ tổng dòng tiền vào. Chỉ số này thể hiện khả năng tạo ra dòng tiền dương để duy trì, hoạt động, mở rộng sản xuất hoặc thanh toán nợ.

Công thức chung:

Dòng tiền thuần = Tổng dòng tiền vào – Tổng dòng tiền ra

Trong đó:

• Dòng tiền vào bao gồm: doanh thu từ bán hàng, tiền thu từ đầu tư, khoản vay tài chính, các thu nhập khác.
• Dòng tiền ra bao gồm: chi phí hoạt động, chi phí đầu tư, trả nợ vay, lãi vay, cổ tức.

2. Dòng tiền thuần phản ánh điều gì?

Dòng tiền thuần phản ánh khả năng tạo ra tiền mặt thực tế của doanh nghiệp:

• Doanh nghiệp có thể tạo ra tiền mặt từ hoạt động kinh doanh hay chỉ thuộc vào vay nợ?
• Dòng tiền thuần dương có thể tài trợ cho các hoạt động mà không cần vay vốn.

Dòng tiền thuần còn cho biết khả năng duy trì hoạt động, mở rộng kinh doanh hay trả nợ của doanh nghiệp:

• Dòng tiền thuần dương => chứng tỏ có tiềm lực tài chính mạnh, có thể mở rộng quy mô.
• Dòng tiền thuần âm kéo dài => Có thể là dấu hiệu gặp vấn đề tài chính, quản lý dòng tiền chưa hiệu quả.

3. Dòng tiền thuần trong doanh nghiệp có các loại nào?

Dòng tiền trong doanh nghiệp được phân thành 3 loại chính, tương ứng phản ánh 3 hoạt động tài chính quan trọng của doanh nghiệp:

• Dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh (OCF).
• Dòng tiền thuần từ hoạt động đầu tư (ICF).
• Dòng tiền thuần từ hoạt động tài chính (FCF).

3.1. Công thức tính dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh

OCF = Lợi nhuận ròng + Khấu hao + Thay đổi vốn lưu động

Trong đó:

• Lợi nhuận ròng: Lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp.
• Khấu hao: Chi phí hao mòn tài sản cố định (không phải là dòng tiền thực sự chi ra).
• Thay đổi vốn lưu động: Chênh lệch giữa tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn (ảnh hưởng đến dòng tiền).

3.2. Công thức tính dòng tiền từ hoạt động đầu tư (ICF)

ICF = Dòng tiền thu từ đầu tư – Chi phí đầu tư

Trong đó:

• Dòng tiền thu từ đầu tư: Tiền thu từ bán tài sản, hoàn vốn đầu tư.
• Chi phí đầu tư: Tiền chi ra để mua sắm tài sản cố định hoặc đầu tư tài chính.

3.3. Dòng tiền thuần từ hoạt động tài chính (FCF)

FCF = OCF – Chi tiêu vốn (CAPEX)

Trong đó:

• OCF: Dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh.
• Chi tiêu vốn: Chi phí mua sắm tài sản, nhà máy, thiết bị.

4. Ý nghĩa của dòng tiền thuần

Dòng tiền thuần là chỉ số đánh giá sức khỏe tài chính thực tế của doanh nghiệp. Nếu nhà quản trị chỉ nhìn vào báo cáo lợi nhuận trên kế toán mà không nắm được tình hình thực tế dòng tiền của doanh nghiệp, thì rất dễ dẫn tới tình trạng “báo cáo lãi nhưng thực tế doanh nghiệp không có tiền”.

Doanh nghiệp có dòng tiền thuần dương:

Khi dòng tiền thuần dương, nghĩa là doanh nghiệp có lượng tiền mặt nhiều hơn so với chi phí phải chi trả. Vì vậy doanh nghiệp có thể sử dụng khoản dư tiền mặt này để:

• Duy trì hoạt động nhưng không cần sử dụng vốn vay.
• Có tiền để mua tài sản mới, mở rộng quy mô, sản xuất.
• Dễ dàng huy động vốn từ các nhà đầu tư.
• Giảm áp lực tài chính, tránh rủi ro thanh khoản.

Doanh nghiệp có dòng tiền thuần âm:

Dòng tiền thuần xảy ra khi tổng tiền chi ra nhiều hơn thu vào. Đây có thể là rủi ro tài chính, nhưng nó cũng có thể phản ánh sự mở rộng đầu tư của doanh nghiệp.

Các nguyên nhân chính khiến dòng tiền thuần của doanh nghiệp âm là:

• Kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ khiến doanh thu không đủ bù chi phí hoạt động.
• Vay nợ nhiều, lãi suất cao, đặc biệt là các khoản vay ngắn hạn khiến chi phí tài chính lớn.
• Đầu tư lớn nhưng chưa thu hồi vốn khi doanh nghiệp mua sắm tài sản, mở rộng quy mô nhưng chưa mang được lợi nhuận lập tức.
• Quản lý công nợ kém khi nợ phải thu lớn nhưng thu hồi chậm.

5. Cách cải thiện dòng tiền thuần âm

Duy trì dòng tiền thuần dương là điều mà mọi doanh nghiệp cần hướng đến. Nếu doanh nghiệp hay gặp tình trạng dòng tiền âm, hãy thử tối ưu theo các hướng sau:

• Tối ưu chi phí hoạt động bằng cách: Cắt giảm chi phí không cần thiết, giảm chi phí sản xuất như giảm hao phí trong vận hành, ứng dụng công nghệ, tự động hóa để giảm chi phí nhân sự.
• Tăng tốc độ thu hồi công nợ và tối ưu vòng quay vốn bằng cách: tạo chính sách thanh toán khuyến khích khách hàng thanh toán sớm, giám sát chặt chẽ công nợ phải thu, giảm thiểu hàng tồn kho.
• Kiểm soát đầu tư bằng cách: chỉ đầu tư vào dự án có ROI cao, ưu tiên dự án có vòng quay vốn nhanh, với các tài sản không dùng liên tục có thể thuê thay vì mua.
• Ứng dụng phần mềm vào quản lý dòng tiền bằng các phần mềm như: phần mềm kế toán, phần mềm quản lý tài chính,…

Kết luận:

Như vậy, qua bài viết này ta có thể thấy rằng dòng tiền thuần hay dòng tiền ròng là một chỉ số cực kỳ quan trọng với doanh nghiệp. Các nhà quản trị luôn cần phải tìm cách để theo dõi, phân tích và tìm cách duy trì dòng tiền ròng dương. Nhưng hãy nhớ rằng, nếu dòng tiền âm thì nó chỉ là dấu hiệu có thể vấn đề tài chính, chứ không chắc chắn là một dấu hiệu tiêu cực.

Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài này!