Trong hệ thống kế toán doanh nghiệp theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, Tài khoản 811 – Chi phí khác đóng vai trò quan trọng trong việc ghi nhận và phản ánh các khoản chi phí phát sinh không liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh chính của doanh nghiệp. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tổng hợp và gửi đến các bạn những hướng dẫn chi tiết cách ghi nhận, định khoản các nghiệp vụ liên quan đến tài khoản 811 theo Thông tư 200.
1. Tài khoản 811 theo Thông tư 200 là tài khoản gì? Nguyên tắc kế toán ra sao?
Theo khoản 1, Điều 94 Thông tư 200/2014/TT-BTC, tài khoản 811 là tài khoản Chi phí khác, được sử dụng để ghi nhận các khoản chi phí phát sinh từ những sự kiện hoặc nghiệp vụ không thuộc hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp. Các khoản chi phí khác có thể bao gồm:
- Chi phí liên quan đến việc thanh lý, nhượng bán tài sản cố định (TSCĐ), bao gồm cả chi phí tổ chức đấu thầu thanh lý. Trường hợp doanh nghiệp thu được tiền từ việc bán hồ sơ đấu thầu thanh lý, nhượng bán TSCĐ, khoản này sẽ được ghi giảm chi phí thanh lý, nhượng bán.
- Phần chênh lệch khi giá trị hợp lý của tài sản nhận được từ hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) thấp hơn chi phí đầu tư xây dựng tài sản đồng kiểm soát.
- Giá trị còn lại của tài sản cố định bị tháo dỡ hoặc phá hủy.
- Giá trị còn lại của tài sản cố định khi thực hiện thanh lý hoặc nhượng bán (nếu có).
- Chênh lệch lỗ khi đánh giá lại vật tư, hàng hóa, tài sản cố định được dùng để góp vốn vào công ty con, công ty liên doanh, công ty liên kết hoặc các khoản đầu tư dài hạn khác.
- Các khoản tiền phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế hoặc vi phạm hành chính.
- Những chi phí khác phát sinh ngoài các hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp.
Về nguyên tắc, các khoản chi phí có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ và được hạch toán đúng quy định kế toán nhưng không được chấp nhận là chi phí hợp lệ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo Luật thuế hiện hành sẽ không được ghi giảm chi phí kế toán. Thay vào đó, những khoản này chỉ được điều chỉnh trong quyết toán thuế nhằm xác định lại số thuế TNDN phải nộp.
2. Kết cấu và nội dung phản ánh của TK811
Kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 811 – Chi phí khác được quy định tại khoản 2, Điều 94 Thông tư 200/2014/TT-BTC như sau:
Bên Nợ: Ghi nhận các khoản chi phí khác phát sinh trong kỳ.
Bên Có: Cuối kỳ, toàn bộ chi phí khác được kết chuyển sang tài khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh.
Tài khoản 811 không có số dư do toàn bộ chi phí đã được kết chuyển vào cuối kỳ.
3. Hướng dẫn hạch toán một số nghiệp vụ kinh tế liên quan đến Tài khoản 811 theo TT200
– Hạch toán nghiệp vụ nhượng bán, thanh lý TSCĐ:
+ Ghi nhận thu nhập khác do nhượng bán, thanh lý TSCĐ, hạch toán:
Nợ TK 111, 112, 131,…
Có TK 711 – Thu nhập khác
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (TK 33311) (Nếu có).
+ Ghi giảm TSCĐ dùng vào SXKD đã nhượng bán, thanh lý, hạch toán:
Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ (Giá trị hao mòn)
Nợ TK 811 – Chi phí khác (Giá trị còn lại)
Có TK 211 – TSCĐ hữu hình (Nguyên giá)
Có TK 213 – TSCĐ vô hình (Nguyên giá).
+ Ghi nhận các chi phí phát sinh cho hoạt động nhượng bán, thanh lý TSCĐ, hạch toán:
Nợ TK 811 – Chi phí khác
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (TK 1331) (Nếu có)
Có TK 111, 112, 141,…
+ Ghi nhận khoản thu từ bán hồ sơ thầu liên quan đến hoạt động thanh lý, nhượng bán TSCĐ, hạch toán:
Nợ TK 111, 112, 138…
Có TK 811 – Chi phí khác.
– Khi phá dỡ TSCĐ, hạch toán:
Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ (Giá trị hao mòn)
Nợ TK 811 – Chi phí khác (Giá trị còn lại)
Có TK 211 – TSCĐ hữu hình (Nguyên giá)
Có TK 213 – TSCĐ vô hình (Nguyên giá).
– Kế toán chi phí khác phát sinh khi đánh giá lại vật tư, hàng hoá, TSCĐ đầu tư vào công ty con, công ty liên doanh, liên kết: Thực hiện theo quy định của các TK 221, 222, 228.
– Trường hợp chuyển đổi hình thức sở hữu doanh nghiệp (trừ trường hợp chuyển đổi doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần) nếu được phép tiến hành xác định lại giá trị doanh nghiệp tại thời điểm chuyển đổi, đối với các tài sản được đánh giá giảm, hạch toán:
Nợ TK 811 – Chi phí khác
Có các TK liên quan.
– Hạch toán các khoản tiền bị phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế, phạt vi phạm hành chính:
Nợ TK 811 – Chi phí khác
Có TK 111, 112
Có TK 333 – Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước (TK 3339)
Có TK 338 – Phải trả, phải nộp khác.
– Cuối kỳ kế toán, kết chuyển toàn bộ chi phí khác phát sinh trong kỳ để xác định kết quả kinh doanh, hạch toán:
Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
Có TK 811 – Chi phí khác.
4. Các câu hỏi thường gặp liên quan đến TK811 theo TT200
Các khoản chi phí nào không được tính vào tài khoản 811?
Những chi phí phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh chính như chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp hay chi phí tài chính không được ghi nhận vào tài khoản 811 mà hạch toán vào các tài khoản tương ứng theo quy định kế toán. Ngoài ra, các khoản chi phí không hợp lệ theo quy định thuế nhưng có đầy đủ chứng từ vẫn phải hạch toán vào chi phí kế toán và chỉ điều chỉnh khi quyết toán thuế.
Cuối kỳ tài khoản 811 có số dư không?
Không. Cuối kỳ kế toán, toàn bộ số dư tài khoản 811 sẽ được kết chuyển vào tài khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh, nên tài khoản này không có số dư cuối kỳ.
Tiền phạt vi phạm hợp đồng kinh tế có được hạch toán vào tài khoản 811 không?
Có. Các khoản tiền phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế hoặc vi phạm hành chính được ghi nhận vào tài khoản 811. Tuy nhiên, khi quyết toán thuế, doanh nghiệp cần xem xét các khoản phạt này có được tính vào chi phí hợp lệ khi xác định thu nhập chịu thuế hay không.
Chênh lệch lỗ khi đánh giá lại tài sản góp vốn vào công ty liên kết có hạch toán vào tài khoản 811 không?
Có. Khi doanh nghiệp sử dụng vật tư, hàng hóa, tài sản cố định để góp vốn vào công ty con, công ty liên doanh, công ty liên kết hoặc đầu tư dài hạn khác mà phát sinh chênh lệch lỗ do đánh giá lại, khoản lỗ này sẽ được ghi nhận vào tài khoản 811.
Khi doanh nghiệp thanh lý tài sản cố định, khoản tiền thu được có ghi nhận vào tài khoản 811 không?
Không. Khoản tiền thu từ thanh lý, nhượng bán tài sản cố định được ghi nhận vào tài khoản 711 – Thu nhập khác. Trong khi đó, các chi phí liên quan đến thanh lý, nhượng bán tài sản cố định như chi phí tháo dỡ, vận chuyển, xử lý tài sản sẽ được ghi nhận vào tài khoản 811.
Các khoản chi phí khác có ảnh hưởng đến thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) không?
Có. Một số khoản chi phí hạch toán vào tài khoản 811 có thể không được tính vào chi phí hợp lệ khi xác định thu nhập chịu thuế theo Luật thuế TNDN. Do đó, khi quyết toán thuế, doanh nghiệp cần điều chỉnh những khoản chi phí này để xác định số thuế phải nộp đúng quy định.
Tạm kết:
Hạch toán chính xác tài khoản 811 không chỉ giúp doanh nghiệp phản ánh trung thực chi phí khác mà còn đảm bảo tuân thủ các quy định kế toán hiện hành. Để vận dụng hiệu quả, kế toán viên cần nắm rõ nguyên tắc định khoản, cập nhật thường xuyên các quy định mới và vận dụng linh hoạt vào thực tế doanh nghiệp. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi vừa cung cấp sẽ đem lại nhiều giá trị hữu ích cho bạn đọc.
