Trong bài viết này, Ketoan.vn sẽ hướng dẫn bạn nguyên tắc kế toán tài khoản 221 – Đầu tư vào công ty con theo thông tư 200. Các bạn hãy theo dõi để nắm được nguyên tắc kế toán các khoản đầu tư vốn vào đơn vị khác và cách hạch toán một số nghiệp vụ cơ bản nhé!
Nguyên tắc kế toán đầu tư vào công ty con
1, Tài khoản này dùng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động tăng, giảm khoản đầu tư vốn trực tiếp vào công ty con. Công ty con ở đây là đơn vị có tư cách pháp nhân, hạch toán độc lập, chịu sự kiểm soát của công ty mẹ (kể cả công ty thành viên của Tổng công ty và các đơn vị khác có tư cách pháp nhân, hạch toán độc lập)
2, Chỉ hạch toán vào tài khoản 221 – Đầu tư vào công ty con khi nhà đầu tư nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết và có quyền chi phối các chính sách tài chính và hoạt động của đơn vị khác nhằm thu được lợi ích kinh tế từ các hoạt động của doanh nghiệp đó.
Khi công ty mẹ không còn nắm quyền kiểm soát công ty con thì đầu tư vào công ty con được ghi giảm. Trong trường hợp nhà đầu tư tạm thời nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết tại đơn vị nhưng không dự định thực thi quyền biểu quyết do mục đích đầu tư là mua – bán để kiếm lời thì không hạch toán vào khoản này mà hạch toán là đầu tư ngắn hạn.
3, Các trường hợp sau, khoản đầu tư vẫn được hạch toán vào TK 211 – Đầu tư vào công ty con khi doanh nghiệp đầu tư nắm giữ ít hơn 50% quyền biểu quyết, nhưng có thỏa thuận khác:
- Các nhà đầu tư khác thỏa thuận dành cho công ty mẹ hơn 50% quyền biểu quyết
- Công ty mẹ có quyền chi phối các chính sách tài chính và hoạt động theo quy chế thỏa thuận
- Công ty mẹ có quyền bổ nhiệm hoặc bãi miễn đa số các thành viên HĐQT hoặc cấp quản lý tương đương
- Công ty mẹ có quyền bỏ đa số phiếu tại các cuộc họp của HĐQT hoặc các cấp quản lý tương đương.
4, Trong trường hợp mua khoản đầu tư vào công ty con trong giao dịch hợp nhất kinh doanh, bên mua phải xác định ngày mua, giá phí khoản đầu tư và thực hiện đầy đủ các thủ tục kế toán theo chuẩn mực “Hợp nhất kinh doanh”.
5, Kế toán tài khoản 211 phải tuân thủ các nguyên tắc quy định tại Nguyên tắc kế toán các khoản đầu tư vốn vào đơn vị khác.
6, Trường hợp công ty mẹ giải thể, công ty con sáp nhập toàn bộ tài sản và nợ phải trả của công ty con vào công ty mẹ (công ty mẹ kế thừa toàn bộ quyền lợi và nghĩa vụ của công ty con), kế toán sẽ thực hiện theo nguyên tắc sau:
- Công ty mẹ ghi giảm giá trị ghi sổ khoản đầu tư vào công ty con
- Ghi nhận toàn bộ tài sản, nợ phải trả của công ty con bị giải thể vào Bảng cân đối kế toán của công ty mẹ theo giá trị hợp lý tại ngày sáp nhập
- Phần chênh lệch giữa giá phí khoản đầu tư vào công ty con là giá trị hợp lý của tài sản và nợ phải trả được ghi nhận vào doanh thu hoạt động tài chính hoặc chi phí tài chính
7, Việc phân phối lợi nhuận của chủ sở hữu tại công ty mẹ sẽ căn cứ vào mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối thuộc sở hữu của công ty mẹ trên Báo cáo tài chính hợp nhất.
Doanh nghiệp cần chú ý đến các vấn đề sau khi phân phối lợi nhuận bằng tiền:
- Có đủ luồng tiền để thực hiện việc phân phối hay không
- Không phân phối khoản lợi nhuận phát sinh từ giao dịch mua rẻ (bất lợi thương mại) cho đến khi thanh lý công ty con.
- Không phân phối lợi nhuận phát sinh từ các giao dịch mang tính chất đánh giá lại (ví dụ: chênh lệch do đánh giá lại tài sản mang đi góp vốn, công cụ tài chính) cho đến khi thanh lý, nhượng bán các khoản đầu tư.
- Không phân phối lợi nhuận phát sinh từ việc áp dụng phương pháp vốn chủ sở hữu cho đến khi thực sự nhận được khoản lợi nhuận đó bằng tiền hoặc các tài sản khác từ các công ty liên doanh, liên kết.
8, Doanh nghiệp không được chuyển đổi khoản đầu tư vào công ty con thành chứng khoán kinh doanh hoặc khoản đầu tư dưới hình thức khác trừ khi đã thanh lý khoản đầu tư và dẫn đến việc mất quyền kiểm soát. Việc có ý định thanh lý công ty con trong tương lai sẽ không được coi là quyền kiểm soát đối với công ty con chỉ là tạm thời.
Kết luận
Hi vọng các bạn đã có thêm những kiến thức về nguyên tắc hạch toán tài khoản 221 – Đầu tư vào công ty con. Nắm vững các nguyên tắc này, bạn sẽ có nền tảng để hạch toán các khoản đầu tư công ty con cho doanh nghiệp mình
Xem thêm các bài viết tại:
>>Nguyên tắc cần phải biết khi lập báo cáo tài chính hợp nhất
