IAS 24 – Trình bày các bên liên quan yêu cầu các đơn vị trình bày công bố các giao dịch và các số dư chưa thanh toán với các bên liên quan. Trong bài viết này, Ketoan.vn sẽ giới thiệu tới bạn đọc chuẩn mực Kế toán quốc tế IAS 24 – Related Party Disclosures (Trình bày các bên liên quan).
International Accounting Standard (IAS) là các Chuẩn mực Kế toán Quốc tế được Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASC), có trụ sở tại Luân Đôn, vương quốc Anh ban hành từ năm 1973 đến năm 2001. Sau thời điểm này, IASC tái cấu trúc thành Hội đồng Chuẩn mực Kế toán quốc tế (IASB). IASB kế thừa các IAS do IASC ban hành, đồng thời sửa đổi và ban hành các Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế mới là International Financial Reporting Standard (IFRS).
1. Mục tiêu của IAS 24
Mục tiêu của Chuẩn mực này là đảm bảo rằng báo cáo tài chính của đơn vị phải trình bày các thuyết minh để lưu ý người sử dụng báo cáo rằng khả năng tình hình tài chính và kết quả lãi lỗ có thể bị ảnh hưởng bởi sự tồn tại của các bên liên quan cũng như các giao dịch và số dư với các bên liên quan này.
2. Định nghĩa các bên liên quan
Một bên liên quan là một cá nhân hoặc tổ chức có liên quan đến đơn vị đang lập báo cáo tài chính (trong Chuẩn mực này được gọi là “đơn vị báo cáo”).
(a) Một người hoặc một thành viên thân thiết trong gia đình của người đó có liên quan đến một đơn vị báo cáo nếu người đó:
- (i) có quyền kiểm soát hoặc chung quyền kiểm soát đơn vị báo cáo;
- (ii) có ảnh hưởng đáng kể đến đơn vị báo cáo;
- (iii) là thành viên của nhân viên quản lý chủ chốt của đơn vị báo cáo hoặc công ty mẹ của đơn vị báo cáo.
(b) Một đơn vị có liên quan đến một đơn vị báo cáo nếu áp dụng bất kỳ điều kiện nào sau đây:
- (i) Đơn vị và đơn vị báo cáo là thành viên của cùng một nhóm (có nghĩa là mỗi công ty mẹ, công ty con và công ty cháu có liên quan đến những công ty khác).
- (ii) Một đơn vị là một công ty liên kết hoặc liên doanh của một đơn vị khác (hoặc một công ty liên kết hoặc liên doanh của một đơn vị là thành viên trong một nhóm).
- (iii) Cả hai đơn vị đều là liên doanh của cùng một bên thứ ba.
- (iv) Một đơn vị là một công ty liên doanh của một đơn vị thứ ba và đơn vị kia là một công ty liên kết của đơn vị thứ ba.
- (v) Đơn vị là một quỹ phúc lợi sau khi nghỉ việc cho lợi ích của người lao động của đơn vị báo cáo hoặc đơn vị liên quan đến đơn vị báo cáo. Nếu bản thân đơn vị báo cáo là một quỹ như vậy, thì các nhà tuyển dụng tài trợ cũng có liên quan đến đơn vị báo cáo.
- (vi) Đơn vị được kiểm soát hoặc đồng kiểm soát bởi một người được xác định trong (a).
- (vii) Một người được xác định trong (a) (i) có ảnh hưởng đáng kể đến đơn vị hoặc là thành viên của nhân viên quản lý chủ chốt của đơn vị (hoặc của công ty mẹ của đơn vị).
- (viii) Đơn vị hoặc bất kỳ thành viên nào trong nhóm mà nó là thành viên; cung cấp các dịch vụ nhân sự quản lý chủ chốt cho đơn vị báo cáo hoặc cho công ty mẹ của đơn vị báo cáo.
3. Các bên không phải là bên liên quan theo IAS 24
- (a) Hai đơn vị có chung Giám đốc hoặc quản lý chính một cách thông thường.
- (b) Hai bên liên doanh có chung quyền đồng kiểm soát một liên doanh một cách thông thường.
- (c) (i) Bên cung cấp tài chính; (ii) công đoàn; (iii) các tiện ích công cộng và (iv) các cơ quan chính phủ không kiểm soát; không đồng kiểm soát hoặc ảnh hưởng đáng kể đến đơn vị báo cáo; chỉ đơn giản là nhờ các giao dịch thông thường của họ với một đơn vị (mặc dù họ có thể ảnh hưởng đến quyền tự do hành động của một đơn vị hoặc tham gia vào quá trình ra quyết định của đơn vị đó).
- (d) Một khách hàng; một nhà cung cấp; một công ty nhượng quyền thương mại; một nhà phân phối hoặc một tổng đại lý mà một đơn vị có giao dịch kinh doanh một khối lượng đáng kể; chỉ đơn giản là sự phụ thuộc kinh tế.
4. Định nghĩa giao dịch với bên liên quan
Một giao dịch với bên liên quan là một sự chuyển giao các nguồn lực; dịch vụ hoặc nghĩa vụ giữa một đơn vị báo cáo và một bên liên quan; bất kể giá được tính như thế nào.
5. Công bố theo IAS 24
Mối quan hệ giữa công ty mẹ và công ty con: Mối quan hệ giữa công ty mẹ và các công ty con sẽ được công bố bất kể đã có giao dịch giữa chúng hay chưa. Một đơn vị sẽ công bố tên của công ty mẹ của nó hoặc bên kiểm soát cuối cùng; nếu có. Nếu cả công ty mẹ của đơn vị và bên kiểm soát cuối cùng không đưa ra báo cáo tài chính hợp nhất để công khai cho công chúng, tên của công ty mẹ cấp cao tiếp theo cũng phải được công bố.
Quyền lợi của quản lý chủ chốt: Một đơn vị sẽ công bố tổng số quyền lợi của nhân viên quản lý chủ chốt và theo từng loại sau:
- (a) quyền lợi ngắn hạn của nhân viên;
- (b) quyền lợi sau khi nghỉ việc;
- (c) quyền lợi dài hạn khác;
- (d) quyền lợi khi nghỉ việc;
- (e) thanh toán dựa trên cổ phần.
Giao dịch với bên liên quan: Nếu có giao dịch giữa các bên liên quan; cần công bố bản chất mối quan hệ các bên liên quan để thông tin về giao dịch và các khoản chưa thanh toán; bao gồm các cam kết; cần thiết để người dùng hiểu được tác động tiềm năng của mối quan hệ này đến báo cáo tài chính. Những công bố này sẽ được thực hiện riêng biệt cho từng loại bên liên kết và bao gồm:
- (a) số lượng giao dịch;
- (b) số dư các khoản nợ phải trả; bao gồm các cam kết và các điều khoản và điều kiện của chúng,
- (d) chi phí được ghi nhận trong kỳ đối với các khoản nợ xấu từ các bên liên quan.
6. Ví dụ về một số loại giao dịch được công bố nếu là giao dịch với bên liên quan
- Mua hoặc bán hàng hóa
- Mua hoặc bán bất động sản hoặc các tài sản khác
- Cung cấp hoặc cho nhận dịch vụ
- Cho thuê
- Chuyển giao nghiên cứu và phát triển
- Chuyển nhượng theo thỏa thuận cấp phép
- Chuyển khoản theo thỏa thuận tài chính (bao gồm các khoản vay nợ và vốn góp bằng tiền hoặc hiện vật)
- Cung cấp bảo lãnh hoặc tài sản thế chấp
- Các cam kết thực hiện điều gì đó nếu một sự kiện cụ thể xảy ra hoặc không xảy ra trong tương lai; bao gồm các hợp đồng thực thi (được công nhận và không được công nhận)
- Giải quyết các khoản nợ thay cho đơn vị hoặc bởi các đơn vị thay mặt cho một bên khác
Xem thêm
Chuẩn mực kế toán quốc tế IAS 23 (Borrowing Costs) – Chi phí đi vay
Tìm hiểu về Chuẩn mực Kế toán quốc tế IAS 02 – Inventories (Hàng tồn kho)
Tìm hiểu chuẩn mực kế toán quốc tế IAS 38 (Intangible Assets) – Tài sản vô hình
Tìm hiểu về Chuẩn mực Kế toán quốc tế IAS 19 – Employee Benefits (Lợi ích người lao động)
Tìm hiểu về Chuẩn mực Kế toán quốc tế IAS 12 – Income Taxes (Thuế Thu nhập doanh nghiệp)
Phần mềm kế toán MISA SME.NET sẽ cung cấp mọi góc nhìn về tình hình tài chính doanh nghiệp, nhập liệu tự động và kiểm soát tính hợp lệ từ các giao dịch ngân hàng, hóa đơn, mã số thuế… MISA SME.NET là sản phẩm của MISA, công ty có hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển phần mềm kế toán cho hơn 200.000 doanh nghiệp.
