Báo cáo tài chính (BCTC) là một trong những tài liệu quan trọng đối với doanh nghiệp vì nó phản ảnh đầy đủ, chi tiết nhất tình hình kinh doanh, tài chính của doanh nghiệp dưới dạng con số và cả phân tích. Vì vậy, việc lập báo cáo tài chính một cách chính xác là điều vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, thực tế các nhân viên kế toán vẫn thường gặp phải một số sai sót phổ biến dưới đây khi thực hiện báo cáo tài chính.
1. Sai sót về ghi nhân các chỉ tiêu theo kế toán, thuế
Số dư các tài khoản không khớp với sổ chi tiết
– Số dư tài khoản ngân hàng không khớp với số trên thông báo của ngân hàng.
– Giá trị còn lại của các khoản chi phí trả trước trên bảng phân bổ chi phí trả trước không khớp với số trên chỉ tiêu trên BCTC.
– Số dư trên chỉ tiêu HTK không khớp với số dư trên bảng Nhập xuất tồn.
Bù trừ số dư nợ, có của công nợ phải thu, phải trả dẫn tới các chỉ tiêu trên bảng cân đối kế toán bị sai
Các chỉ tiêu bao gồm:
– Phải thu khách hàng
– Trả trước cho người bán
– Phải trả người bán
– Khách hàng trả tiền trước
Số dư trên chỉ tiêu Thuế GTGT được khấu trừ khác so với số dư trên chỉ tiêu 43 trên tờ khai thuế GTGT nhưng chưa có bảng giải trình
Lí do cho sự chênh lệch này là có sự chênh lệch giữa chính sách thuế và quy định về hạch toán kế toán. Khi đó, kế toán cần làm bảng giải trình, chú thích lại những sự chênh lệch để theo dõi hoặc giải trình khi cần.
Những sai sót liên quan tới hàng tồn kho
– Nhập, xuất hàng hóa với số lượng khác so với hóa đơn.
– Bán một mặt hàng nhưng xuất kho nhầm sang mặt hàng khác.
– Hàng tồn kho âm dù số dư cuối năm các tài khoản hàng tồn kho vẫn dương.
– Gộp các mặt hàng khác nhau vào cùng một mã hàng do tên các mặt hàng có tính chất tương tự nhau.
Công ty dịch vụ thực hiện dịch vụ vào tháng n, nghiệm thu vào tháng n+1…nhưng không treo lại chi phí
Xảy ra rất nhiều trường hợp các doanh nghiệp dịch vụ thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ có nghiệm thu vào tháng sau.
Theo quy định, những doanh nghiệp này phải xuất hóa đơn ghi nhận doanh thu tính thuế, ghi nhận thuế GTGT đầu ra tại ngày nghiệm thu dịch vụ hoàn thành (tức là tháng sau tháng phát sinh cung cấp dịch vụ). Đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải treo lại 1 khoản chi phí tương ứng với doanh thu đó. Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều doanh nghiệp đưa toàn bộ chi phí phát sinh trong năm vào 632 dẫn tới việc chi phí tính thuế sai tăng.
Không phân tách ngắn hạn, dài hạn
Các tài khoản cuối năm không được phân tách rõ ràng thành ngắn hạn, dài hạn như chi phí trả trước, vay…
Ghi nhận nghĩa vụ Thuế TNDN bị sai
Nhiều phần mềm kế toán đang tính thuế TNDN phát sinh trong năm theo công thức:
Thuế TNDN = lợi nhuận kế toán trước thuế x thuế suất.
Vấn đề ở đây là lợi nhuận kế toán trước thuế là lợi nhuận được ghi nhận theo quy định của chế độ, chuẩn mực kế toán. Nó khác so với Thu nhập tính thuế TNDN do chênh lệch giữa kế toán và thuế.
Ghi nhận chi phí chưa hợp lý
Một số chi phí chưa hợp lý hay gặp trong thực tế như:
– Ghi nhân chi phí xăng dầu nhưng không có căn cứ ghi nhận như Bảng kê cung đường vận chuyển, lịch trình xe.
– Ghi nhận chi phí lãi vay toàn bộ vào 635 mà không có vốn hóa đối với những đơn vị có vay để xây dựng, hình thành tài sản dở dang.
– Chi phí tiền lương chưa có đủ hồ sơ, chứng từ chứng minh nó hợp lệ.
– Hàng biếu tặng, hàng mẫu có ghi nhận chi phí nhưng không xuất hóa đơn để ghi nhận thuế đầu ra.
2. Sai sót về tờ khai quyết toán thuế TNDN
Liên quan đến phụ lục chuyển lỗ
– Không làm phụ lục chuyển lỗ khi năm nay thu nhập tính thuế dương
=> Nếu lãi được chuyển lỗ các năm trước bù trừ với lãi của năm nay. Nguyên tắc chuyển lỗ quy định rõ trong TT 78/2014.
– Lấy số lỗ trên bảng cân đối kế toán để đưa lên phụ lục chuyển lỗ
=> Phải lấy trên các tờ khai thuế TNDN các năm trước đotsbao.
Liên quan tới các chỉ tiêu B1-B14
Các kế toán thường gặp khó khăn hoặc bỏ qua không điền vì không nắm rõ bản chất các chỉ tiêu này.
3. Sai sót về tờ khai quyết toán thuế TNCN
– Cá nhân thuộc diện khấu trừ toàn phần nhưng vẫn kê vào phụ lục số 1 để quyết toán và ngược lại.
– Cá nhân thuộc diện được làm bản cam kết số 02 nhưng vẫn không xóa cột thuế TNCN trong phụ lục số 02.
– Cá nhân không đủ điều kiện làm bản cam kết số 02 nhưng vẫn làm và không tính thuế TNCN phải nộp.
– Phản ánh sai chỉ tiêu số 21 và 22 trên tờ khai tổng hợp.
– Cá nhân không đủ điều kiện ủy quyền quyết toán nhưng vẫn tích vào ô ủy quyền quyết toán.
– Ghi nhận sai số tiền được giảm trừ gia cảnh.
– Tính sai thu nhập chịu thuế TNCN.
Nhân viên kế toán cần đặc biệt chú ý những lỗi sai phổ biến trên để tránh măc phải, từ đó tránh được việc lập báo cáo tài chính không chính xác làm ảnh hưởng đến những chiến lược kinh doanh tiếp theo của doanh nghiệp.
>> Hướng dẫn chi tiết cách đọc và phân tích báo cáo tài chính
