Quá trình hoạt động của một đơn vị kế toán luôn tồn tại hai mặt đối lập là thu nhập và chi phí. Tại bài viết này, Ketoan.vn sẽ giải đáp cho bạn đọc câu hỏi: thu nhập là gì?
Thu nhập là gì?
Quá trình hoạt động của một đơn vị kế toán luôn tồn tại hai mặt đối lập. Thứ nhất, để tiến hành các hoạt động đơn vị phải tiêu dùng những nguồn lực kinh tế nhất định như tiền, nguyên vật liệu, hàng hóa, tài sản cố định. Thứ hai, từ các hoạt động này đơn vị thu được những lợi ích kinh tế nhất định như giá trị các khoản phải thu hoặc tiền thu được từ hoạt động bán sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ,… Giá trị các lợi ích mà đơn vị thu được từ các hoạt động trong từng kỳ nhất định sẽ làm vốn chủ sở hữu tăng lên một cách gián tiếp và được kế toán ghi nhận là thu nhập của kỳ đó. Như vậy, có thể định nghĩa thu nhập như sau:
Thu nhập là tổng giá trị các lợi ích kinh tế đơn vị kế toán thu được trong kỳ kế toán từ các hoạt động của đơn vị, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu một cách gián tiếp.
Điều kiện ghi nhận thu nhập
Thu nhập của đơn vị kế toán phải được xác định cho từng kỳ kế toán và thỏa mãn các điều kiện:
- Có khả năng tiền tệ hóa một cách đáng tin cậy.
- Đơn vị thu được lợi ích kinh tế làm tăng gián tiếp vốn chủ sở hữu.
- Là kết quả của giao dịch trong quá khứ.
Điều kiện thứ nhất, có khả năng tiền tệ hóa một cách đáng tin cậy
Theo điều kiện này, thu nhập được kế toán ghi nhận trước hết phải thỏa mãn đồng thời:
- Lượng hóa được dưới dạng tiền.
- Giá trị xác định được một cách đáng tin cậy.
Điều kiện thứ hai, đơn vị kế toán thu được lợi ích kinh tế góp phần làm tăng gián tiếp vốn chủ sở hữu
Lợi ích kinh tế đơn vị thu được từ một giao dịch nhất định biểu hiện ở sự gia tăng của tài sản hoặc giảm nợ phải trả do tác động ảnh hưởng của giao dịch đó. Tuy nhiên không phải tất cả các giao dịch làm tăng tài sản hoặc giảm nợ phải trả đều tạo ra thu nhập. Chỉ những giao dịch có ảnh hưởng làm tăng vốn chủ sở hữu một cách gián tiếp mới thỏa mãn điều kiện này. Cụ thể như sau:
- Giao dịch làm tăng tài sản, góp phần tăng gián tiếp vốn chủ sở hữu. Dấu hiệu cụ thể là: trong giao dịch này tài sản tăng lên, nhưng tài sản khác không giảm, nợ phải trả không tăng, vốn chủ sở hữu không tăng trực tiếp.
- Giao dịch làm nợ phải trả giảm, góp phần tăng gián tiếp vốn chủ sở hữu. Dấu hiệu cụ thể là trong giao dịch này nợ phải trả giảm, nhưng nợ phải trả khác không tăng, tài sản không giảm, vốn chủ sở hữu không tăng trực tiếp.
Như vậy, một giao dịch làm tăng tài sản hoặc giảm nợ phải trả và tăng vốn chủ sở hữu trực tiếp sẽ không tạo ra thu nhập.
Điều kiện thứ ba, là kết quả hình thành từ giao dịch trong quá khứ
Để nhận biết dấu hiệu thỏa mãn điều kiện này, cần có sự phân biệt đối với kế toán tiền và kế toán dồn tích.
- Đối với kế toán tiền: đơn vị đã thu tiền từ giao dịch tạo thu nhập.
- Đối với kế toán dồn tích: đơn vị đã hoàn thành nghĩa vụ đối với giao dịch tạo thu nhập.
Các loại thu nhập
Thu nhập của đơn vị kế toán được tạo ra từ nhiều loại hoạt động khác nhau. Kế toán cần thực hiện phân loại thu nhập. Thu nhập của đơn vị kế toán có thể được phân loại theo các cách khác nhau. Kế toán sẽ lựa chọn tiêu thức phân loại phù hợp để thỏa mãn tốt nhất nhu cầu thông tin chung liên quan đến việc nhận xét các khoản thu nhập được trình bày trên báo cáo kết quả hoạt động.
Dựa vào nguồn gốc tạo ra thu nhập, thu nhập được phân chia thành hai loại là thu nhập thông thường và thu nhập khác.
Thu nhập thông thường
Thu nhập thông thường là loại thu nhập được tạo ra từ hoạt động thông thường. Hoạt động thông thường là hoạt động mang tính thường xuyên của đơn vị kế toán. Bao gồm: hoạt động chủ yếu và hoạt động tài chính. Trên cơ sở đó thu nhập thông thường tiếp tục được phân loại thành:
- Thu nhập hoạt động chủ yếu: được tạo ra từ hoạt động chủ yếu của đơn vị kế toán. Hoạt động chủ yếu là hoạt động được đơn vị kế toán xác định khi đăng ký với cơ quan thẩm quyền. Ví dụ đối với đơn vị sản xuất thì thu nhập chủ yếu là doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
- Thu nhập hoạt động tài chính: được tạo ra từ hoạt động tài chính của đơn vị kế toán. Hoạt động tài chính là động có liên quan đến huy động và sử dụng vốn đầu tư tài chính. Ví dụ thu nhập tiền lãi cho vay, tiền gửi ngân hàng, cổ tức,…
Thu nhập khác
Thu nhập khác là loại thu nhập được tạo ra từ hoạt động khác của đơn vị kế toán. Hoạt động khác là hoạt động không có tính thường xuyên của đơn vị. Ví dụ thu nhập từ thanh lý, nhượng bán tài sản cố định, thu phạt vi phạm hợp đồng,…
Trên đây là lời giải đáp cho câu hỏi thu nhập là gì. Hy vọng bài viết đã đem lại thông tin hữu ích cho bạn đọc. Chúc các bạn thành công.
Xem thêm:
Hướng dẫn hạch toán tài khoản 151 – Hàng mua đang đi đường theo Thông tư 200
Suy thoái vì Covid-19, doanh nghiệp có được nợ lương nhân viên?
Hình thức kế toán Nhật ký chung là gì? Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức này?
